18 жніўня 2021 года адзначае 55-годдзе беларуская пісьменніца, журналістка, ураджэнка Барысава Алена Брава.
Алена Брава – аўтар зборніка вершаў «На глубине корней» (2002), зборніка аповесцей і апавяданняў «Каменданцкі час для ластавак» (2004), аповесцей «Імя Ценю – Святло» (2012), «Рай даўно перанаселены» (2012), «Представление в чёрном театре» (2012), «Дараванне / Прощение / Vergebung» (2013), рамана «Менада и яе сатыры» (2013), рамана «Садомская яблыня» (2018). Кніга «Каменданцкі час для ластавак» была названа лепшай кнігай 2004 г. і адзначана прэміяй «Гліняны Вялес». Лаўрэат Міжнароднай літаратурнай прэміі «Silver Bullet» («Сярэбраная куля») выдавецтва «Franc-Tireur USA» (ЗША, 2013). Кнігі ўваходізілі ў лонг- і шорт-ліст (2013–2014) літаратурнай прэміі ім. Ежы Гедройца (Беларусь). За аповесць «Дараванне» аўтар узнагароджана расійскай літаратурнай прэміяй і залатым медалём імя Канстанціна Сіманава. Уладальніца іншых літаратурных узнагарод і прэмій.
 |
Кнігі Алены Брава захоўваюцца ў калекцыі аўтографаў краязнаўчага цэнтра.
Запрашаем у бібліятэку па добрае чытанне і прапануем пазнаёміцца з непаўторнай прозай пісьменніцы проста цяпер.
З рамана «Садомская яблыня»:
«Зусім невялікая колькасць людзей ніколі не здраджвае сабе. Думаю, прыродай у мяне была закладзена моц духу гэтай меншасці – інакш я спакойна прымала б сваё цяперашняе становішча. Аднак змалку ўва мне была выхавана звычка да цярпення, доктар. Усе мае жыццёва важныя органы – органы-мішэні, удакладнілі б вы, – пашкоджаны цярпеннем, усе ўнутраныя поласці забіты ім пад завязку, як лёгкія пяском у ахвяры апоўзня. Засыпаныя пяском не выжываюць. Вы гэта ведаеце.
У дзяцінстве я чакала, калі вырасту, бо да дарослых не прад’яўляюць ідыёцкіх патрабаванняў: сядзець у класе – паветра насычана выпарэннямі дзясяткаў потных целаў, вокны зачыненыя, тут зусім няма кіслароду, табе млосна, але ты не смееш паварушыцца і напрыканцы ўрока траціш прытомнасць; запіхваць у сябе ў час вялікага перапынку амлет, зеленаваты і цвёрды, як дзірван на могілках, цябе ванітуе, завуч кліча ў школу цётку, каб прыбрала за табой, цётка прыносіць з сабой дубец, за школьнай брамай твае ногі і рукі яго паспытаюць; маршыраваць, раздзіраючы рот крыкам «Заўждыгатовы!» («Куродым, гучней! хутчэй! галаву вышэй! крок шырэй! погляд ярчэй! заўсёды ты апошняя!» – крычыць піянерважатая), – але аднойчы я ўбачыла сябе дарослай, у «класе» памерамі паболей за школьны, я зноў не смела ні ўстаць, ні выйсці вонкі, тсссссс, выступае раённы начальнік, слухай, запісвай, – эээх, даць бы ў эфір тое, як ён гаворыць насамрэч, са школы той хлопчык, напэўна, прыносіў адны калы, але гэта выявілася зусім няважным у выніку, а важна было, наколькі гучна ён крычаў «Заўждыгатовы!». Цяпер я прыходжу на тыя зборышчы раней за ўсіх і займаю месца ля дзвярэй, адкуль прасочваецца слабы цурочак паветра, – страшна баюся, што аднойчы яны «ліквідуюць упушчэнне» і да кожнага крэсла прымацуюць шыльдачку з прозвішчам асуджанага на ім сядзець. Аднойчы я зразумела, доктар: дзяцінства было толькі рэпетыцыяй да шоу, сцэнар якога даўно зацверджаны, і мне ў тым сцэнары адведзена роля, прычым раз і назаўжды.
Куродым, гучней! хутчэй! ярчэй погляд! шырэй крок! ідзі ў нагу! заўсёды ты апошняя! вышэй трымай свой качан! мы шмат чаго ад цябе чакаем! чакаем! чакаем!
Чаго чакаю я?
Калі нарэшце выйду з шыхту, у якім бадзёра крочыла.
Сама сябе я толькі
за гэта пакараю.
Сама сабе я толькі
скажу, куды ісці*».
*З верша Таццяны Зіненка.
2021-08-18